رنگ ترموود چیست؟! (انواع + آموزش رنگ آمیزی)
در دنیای معماری و طراحی داخلی و خارجی، چوب ترموود به دلیل دوام، زیبایی و سازگاری با محیط زیست، جایگاه ویژه‌ای یافته است. اما برای افزایش طول عمر و زیبایی بصری این چوب، استفاده از رنگ‌های مخصوص ترموود ضروری است. این مقاله به بررسی جامع رنگ ترموود می‌پردازد. ابتدا به این سوال پاسخ می‌دهیم که رنگ ترموود چیست؟
سپس انواع رنگ‌های موجود، از جمله رنگ‌های پایه آب و پایه روغن و همچنین رنگ‌بندی‌های متنوع آن‌ها را معرفی می‌کنیم. در ادامه مراحل رنگ‌آمیزی ترموود را به صورت گام به گام آموزش می‌دهیم و مزایای استفاده از رنگ ترموود، از جمله حفاظت در برابر اشعه UV و افزایش مقاومت در برابر شرایط جوی را شرح می‌دهیم. همچنین به میزان ماندگاری رنگ و نکات کلیدی برای تشخیص رنگ با کیفیت می‌پردازیم تا شما را در انتخاب بهترین گزینه برای پروژه‌های خود یاری کنیم.
فهرست مطالب
رنگ ترموود چیست؟
رنگ ترموود پوششی تخصصی است که به منظور افزایش دوام و پایداری چوب ترمو در برابر عوامل محیطی، به ویژه اشعه ماوراء بنفش خورشید، بر روی آن اعمال می‌شود. این رنگ‌ها با ایجاد یک لایه محافظ، از تغییر رنگ و آسیب‌های ناشی از تابش UV جلوگیری می‌کنند و به طور معمول در فضاهای باز و نمای خارجی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. رنگ‌های ترموود در انواع مختلف و با پایه‌های گوناگون تولید می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
اشعه UV خورشید، مهم‌ترین عامل تهدیدکننده چوب ترمو به شمار می‌رود. این اشعه ابتدا باعث تغییر رنگ چوب شده و در ادامه، فرآیند پوسیدگی و تخریب آن را تسریع می‌کند. به همین دلیل حفاظت از چوب ترمو در برابر این اشعه از اهمیت بالایی برخوردار است. شرکت‌های تولیدکننده ترموود در فنلاند با درک این مسئله، به دنبال راهکارهای مؤثر و سازگار با محیط زیست برای مقابله با این مشکل بوده‌اند.
در نهایت با تولید رنگ‌های حاوی پیگمنت های آنتی UV، گامی مؤثر در جهت افزایش طول عمر چوب ترمو برداشته شد. با این حال لازم به ذکر است که این پیگمنت‌ها پس از گذشت چند سال، کارایی خود را از دست می‌دهند و به همین دلیل، توصیه می‌شود که رنگ‌آمیزی ترموود هر ۲ تا ۳ سال یکبار تجدید شود تا حفاظت بهینه از چوب تضمین گردد.
انواع رنگ ترمووود
ترمووود به دلیل فرآیند ترموسازی، مقاومت بالایی در برابر عوامل جوی و آسیب‌های محیطی پیدا می‌کند. با این حال، برای حفظ ثبات رنگ و افزایش طول عمر و زیبایی آن، استفاده از رنگ‌های مخصوص ترمووود ضروری است. رنگ‌آمیزی ترمووود نه تنها از چوب در برابر عوامل مخرب محافظت می‌کند، بلکه جلوه‌ای دوچندان به آن می‌بخشد و عمر مفید آن را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. در ادامه به بررسی انواع رنگ‌های ترمووود و ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازیم.
برای اطلاع از قیمت روز انواع ترموود لیست قیمت چوب ترمو را مشاهده کنید
به طور کلی رنگ‌های ترمووود به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: رنگ‌های بر پایه آب و رنگ‌های بر پایه روغن. هر کدام از این دسته‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه به تفصیل شرح داده می‌شوند.
- رنگ های بر پایه آب: این نوع رنگ‌ها که با نام (Water Base) شناخته می‌شوند، تا عمق ۳ میلی‌متر در بافت چوب ترمووود نفوذ می‌کنند. این نفوذ باعث ایجاد یک لایه محافظ بر روی سطح چوب شده و آن را در برابر آسیب‌های محیطی و اشعه مضر فرابنفش خورشید محافظت می‌کند. رنگ‌های بر پایه آب دارای طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها (حدود ۲۰ طیف) هستند و هیچ لایه اضافی بر روی سطح چوب ایجاد نمی‌کنند، به این معنی که بافت طبیعی چوب حفظ می‌شود. این ویژگی آن‌ها را برای استفاده در نماهای ساختمانی، آلاچیق‌ها، پرگولاها و سایر سازه‌های فضای باز ایده‌آل می‌سازد. علاوه بر این رنگ‌های بر پایه آب سازگاری بالایی با محیط زیست دارند و گزینه‌ای مناسب برای افرادی هستند که به مسائل زیست‌محیطی اهمیت می‌دهند.
- رنگ‌های بر پایه روغن: این دسته از رنگ‌های ترمووود، نفوذ بیشتری نسبت به رنگ‌های بر پایه آب به عمق چوب دارند. این رنگ‌ها معمولاً بی‌رنگ هستند و به دلیل همین نفوذ عمیق، برای رنگ‌آمیزی سطوحی که در معرض سایش و تردد زیاد قرار دارند مانند کفپوش‌ها بسیار مناسب اند. همچنین، رنگ‌های بر پایه روغن مقاومت بالایی در برابر رطوبت دارند و گزینه‌ای ایده‌آل برای استفاده در مناطق با آب و هوای مرطوب به شمار می‌روند. این ویژگی باعث می‌شود تا چوب در برابر پوسیدگی و آسیب‌های ناشی از رطوبت محافظت شود و طول عمر آن افزایش یابد.
رنگ بندی ترمووود
همانطور که گفتیم رنگ‌آمیزی ترمووود بر اساس نوع رنگ مورد استفاده، که می‌تواند پایه آب یا پایه روغن باشد، دسته‌بندی می‌شود. رنگ‌های پایه آب، که عمدتاً برای نماهای خارجی ساختمان، عناصر دکوراتیو و سایر سازه‌های چوبی به کار می‌روند، دارای تنوع رنگی بالایی بوده و تا ۲۰ طیف رنگی مختلف را شامل می‌شوند. این رنگ‌ها به دلیل سازگاری با محیط زیست، از محبوبیت بالایی برخوردارند.
در مقابل رنگ‌های پایه روغن معمولاً بی‌رنگ و شفاف هستند و بیشتر برای حفظ ظاهر طبیعی چوب و افزایش مقاومت آن در برابر عوامل محیطی به کار می‌روند. علاوه بر این دسته‌بندی دیگری بر اساس میزان شفافیت رنگ وجود دارد که شامل رنگ‌های مات و نیمه شفاف می‌شود.
رنگ‌های مات با پوشش کامل سطح چوب، رنگ طبیعی آن را پنهان کرده و ظاهری یکنواخت و معمولاً تیره‌تر به ترمووود می‌بخشند. این نوع رنگ‌آمیزی امکان ایجاد طیف وسیعی از رنگ‌ها را فراهم می‌کند. در مقابل رنگ‌های نیمه شفاف، پوشش کمتری داشته و اجازه می‌دهند تا بخشی از بافت و رگه‌های طبیعی چوب نمایان باشد. میزان این شفافیت و دیده شدن بافت چوب، بستگی به میزان رنگ مصرفی در فرآیند رنگ‌آمیزی دارد. به عبارت دیگر با تنظیم میزان رنگ نیمه شفاف، می‌توان میزان دیده شدن بافت طبیعی ترمووود را کنترل کرد و به این ترتیب، تفاوت اصلی بین رنگ‌های مات و نیمه شفاف، در میزان پوشش و نمایش بافت طبیعی چوب است.
مراحل رنگ کردن چوب ترمو
حال که دانستیم رنگ ترموود چیست بهتر است مراحل رنگ آمیزی آن را نیز بدانیم. رنگ‌آمیزی ترموود علاوه بر زیبایی بخشیدن به آن، به افزایش طول عمر و مقاومت چوب در برابر عوامل محیطی نیز کمک می‌کند. در ادامه مطلب مراحل رنگ آمیزی را بررسی می کنیم.
- آماده‌سازی سطح ترموود: قبل از هرگونه اقدام به رنگ‌آمیزی، سطح ترموود باید کاملاً از هرگونه رنگ، لاک یا روغن قدیمی پاک شود. این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا وجود هرگونه لایه اضافی مانع از چسبندگی مناسب رنگ جدید خواهد شد. روش‌های مختلفی برای پاک کردن رنگ از سطح چوب وجود دارد:
- روش رنگ‌بری شیمیایی: در این روش از مواد شیمیایی و حلال‌های قوی (مانند تینر یا اسید) برای حل کردن و جدا کردن لایه رنگ قدیمی استفاده می‌شود. این روش می‌تواند نیاز به تکرار داشته باشد، اما مزایایی مانند عدم ایجاد گرد و غبار فیزیکی را به همراه دارد. از معایب این روش می‌توان به نیاز به شستشو و ایجاد شیرابه مواد شیمیایی اشاره کرد.
- روش رنگ‌بری فیزیکی با سنباده: در این روش با استفاده از کاغذهای سنباده (به صورت دستی یا با دستگاه) لایه رنگ به صورت فیزیکی برداشته می‌شود تا به چوب خام برسیم. این روش نیازی به شستشو ندارد، اما می‌تواند گرد و غبار و براده چوب ایجاد کند که در صورت عدم دقت، می‌تواند منجر به کاهش قطر چوب شود.
- روش فیزیکی رنگ‌بری با سندبلاست: در این روش با استفاده از دستگاه سندبلاست و فشار بالای هوا، ذرات سیلیس با ابعاد میکرونی به سطح چوب پاشیده شده و لایه رنگ را جدا می‌کنند. این روش سرعت بالایی دارد و برای رنگ‌های ضخیم و سخت مناسب است، اما معایبی مانند ایجاد گرد و غبار و هزینه بالای دستگاه را نیز به همراه دارد.
- تمیز کردن سطح و اشباع‌سازی: پس از پاک کردن رنگ قدیمی (یا در صورت استفاده از چوب خام)، سطح ترموود باید کاملاً تمیز شود. برای این کار می‌توان از فشار هوا یا دستمال تمیز استفاده کرد. پس از اطمینان از پاکیزگی سطح، نوبت به استفاده از اشباع‌کننده‌ها می‌رسد. اشباع‌کننده‌ها به نفوذ بهتر رنگ و افزایش دوام آن کمک می‌کنند.
- انتخاب و اجرای اشباع‌کننده: نکته مهم در این مرحله، استفاده از اشباع‌کننده مخصوص همان برند رنگ است. زیرا هر شرکت تولید کننده رنگ، اشباع‌کننده‌های مخصوص خود را ارائه می‌دهد که فرمولاسیون خاصی دارند و برای ایجاد پیوند مولکولی مناسب با رنگ اصلی طراحی شده‌اند. استفاده از اشباع‌کننده نامناسب می‌تواند منجر به پوسته‌پوسته شدن رنگ در طول زمان شود. پس از اجرای اشباع‌کننده، باید حداقل ۲۴ ساعت صبر کرد تا کاملاً خشک شود، سپس می‌توان دست اول رنگ را اجرا کرد.
- آماده‌سازی و اجرای دست اول رنگ: برای اجرای رنگ ترموود می‌توان از ابزارهای مختلفی مانند قلم‌مو، دستمال نخی بدون پرز، غلطک یا ابرهای اسفنجی استفاده کرد. قبل از شروع رنگ‌آمیزی، محتویات قوطی رنگ باید به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به خوبی هم زده شود تا رنگدانه‌های ته‌نشین شده کاملاً یکنواخت شوند.
- اجرای صحیح رنگ: در هنگام رنگ‌آمیزی باید دقت شود که رنگ به صورت یکنواخت و به میزان کافی روی سطح چوب پخش شود و از تجمع رنگ در نقاط خاص جلوگیری شود. میزان خشک شدن رنگ به عواملی مانند سرعت باد، رطوبت و دمای هوا بستگی دارد.
- سنباده‌زنی و اجرای دست دوم رنگ: پس از خشک شدن دست اول رنگ (معمولاً بعد از ۲۴ ساعت)، سطح چوب باید با سنباده نرم پولیش شود تا سطح صاف و یکدستی برای اجرای دست دوم رنگ فراهم شود. این کار باعث می‌شود که دست دوم رنگ به صورت کاملاً یکنواخت روی سطح بنشیند و بافت نهایی سطح، ابریشمی و مخملی باشد. پس از سنباده‌زنی، دست دوم رنگ دقیقاً مانند دست اول اجرا می‌شود.
- محافظت نهایی: پس از خشک شدن دست دوم رنگ، برای محافظت از رنگ و چوب در برابر عوامل محیطی، استفاده از پوشش‌های محافظ ضروری است. برای فضاهای خارجی ساختمان، از پوشش‌های محافظ اشعه UV و برای محیط‌های داخلی، از پوشش‌های ضد خش و ضد سایش استفاده می‌شود. این پوشش‌ها به افزایش طول عمر رنگ و چوب کمک می‌کنند.
مزایای استفاده از رنگ ترموود چیست؟
رنگ‌آمیزی ترموود، فرآیندی حیاتی برای افزایش طول عمر و بهبود عملکرد این چوب در شرایط مختلف آب و هوایی است. استفاده از رنگ مخصوص ترموود، مزایای متعددی را به همراه دارد که در ادامه به تفصیل به آن‌ها پرداخته می‌شود:
- محافظت در برابر عوامل تخریب زیستی: رنگ ترموود با ایجاد یک لایه محافظتی نفوذناپذیر، از چوب در برابر پوسیدگی ناشی از رطوبت، حمله حشرات موذی، قارچ‌ها و کپک‌ها محافظت می‌کند. این امر به ویژه در محیط‌های مرطوب و پرباران اهمیت بسزایی دارد.
- مقاومت در برابر عوامل جوی: تابش مستقیم نور خورشید، تغییرات دمایی و رطوبت می‌توانند باعث ایجاد ترک، بادکردگی و پوسته پوسته شدن چوب شوند. رنگ ترموود با ایجاد یک لایه محافظ، از چوب در برابر این عوامل مخرب محافظت کرده و از تغییر ابعاد و شکل ظاهری آن جلوگیری می‌کند. به طور خاص، مقاومت در برابر اشعه ماورابنفش (UV) خورشید، از تغییر رنگ و خاکستری شدن چوب در طول زمان جلوگیری می‌کند.
- حفظ زیبایی و ظاهر طبیعی: رنگ ترموود ضمن محافظت از چوب، به حفظ طرح و نقش طبیعی آن کمک می‌کند. این رنگ‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بافت چوب را پوشانده و زیبایی آن را دوچندان می‌کنند. همچنین از جذب آلودگی و گرد و غبار توسط چوب جلوگیری کرده و امکان شستشوی آسان آن را فراهم می‌کنند.
- افزایش دوام و طول عمر: با محافظت از چوب در برابر عوامل مخرب، رنگ ترموود به طور قابل توجهی طول عمر آن را افزایش می‌دهد. این امر منجر به کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری در بلندمدت می‌شود.
- افزایش ارزش اقتصادی: ترموود رنگ‌آمیزی شده به دلیل دوام بیشتر و ظاهر زیباتر، ارزش اقتصادی بالاتری نسبت به ترموود بدون رنگ دارد. این امر می‌تواند در پروژه‌های ساختمانی و دکوراسیون، مزیت رقابتی ایجاد کند.
- مقاومت مکانیکی: رنگ ترموود علاوه بر محافظت در برابر عوامل محیطی، مقاومت چوب در برابر شکنندگی و خراشیدگی را نیز افزایش می‌دهد. این امر به ویژه در کاربردهایی که چوب در معرض سایش و ضربه قرار دارد، اهمیت دارد.
در نتیجه استفاده از رنگ ترموود نه تنها به حفظ زیبایی و ظاهر طبیعی چوب کمک می‌کند، بلکه با افزایش مقاومت آن در برابر عوامل مختلف، طول عمر و ارزش اقتصادی آن را نیز به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
همچنین بخوانید : مهم ترین نکات برای افزایش دوام ترمووود
ماندگاری رنگ های ترموود چقدر است؟
یکی از پرسش‌های رایج در مورد رنگ ترمووود، دوام و ماندگاری آن است. رنگ‌های مورد استفاده برای ترمووود به دو دسته اصلی پایه روغن و پایه آب تقسیم می‌شوند. هر کدام از این دسته‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و برای شرایط محیطی متفاوتی مناسب هستند. به طور کلی اگر رنگ پایه روغن در فضای بیرونی و رنگ پایه آب در فضای داخلی به کار روند، می‌توان انتظار ماندگاری ۳ تا ۴ سال را داشت. این ماندگاری به شرایط آب و هوایی، کیفیت رنگ و نحوه‌ی اجرای آن نیز بستگی دارد.
با این حال نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، نحوه استفاده‌ی صحیح از این رنگ هاست. اگر از رنگ پایه آب در فضای خارجی استفاده شود، به دلیل قرار گرفتن در معرض عوامل جوی مانند باران، نور خورشید و تغییرات دما، ماندگاری آن به طور چشمگیری کاهش یافته و به ۱ تا ۲ سال می‌رسد. این کاهش ماندگاری می‌تواند منجر به پوسته شدن، ترک خوردن و از بین رفتن زیبایی ترمووود شود. بنابراین انتخاب رنگ مناسب با توجه به محل استفاده از ترمووود، از اهمیت بالایی برخوردار است.
نکات تشخیص بهترین رنگ ترمووود
انتخاب رنگ مناسب برای چوب ترمو، با توجه به تنوع محصولات موجود در بازار نیازمند دقت و بررسی است. انتخاب صحیح نه تنها بر زیبایی ظاهری، بلکه بر دوام و طول عمر چوب نیز تأثیرگذار است. در ادامه به تشریح نکات کلیدی در انتخاب و تشخیص کیفیت رنگ مناسب برای چوب ترمو می‌پردازیم:
- کیفیت رنگ: رنگ‌های با کیفیت بالا، مقاومت بیشتری در برابر عوامل جوی (مانند رطوبت، گرما و سرما) و اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید دارند. این ویژگی از پوسیدگی، رنگ‌پریدگی و ترک خوردن چوب در طول زمان جلوگیری می‌کند.
- رنگ مخصوص چوب ترمو: استفاده از رنگ‌های فرموله شده به طور خاص برای چوب ترمو، ضروری است. این رنگ‌ها دارای ویژگی نفوذپذیری بالا هستند و به عمق بافت چوب نفوذ می‌کنند. این امر حفاظت بیشتری در برابر رطوبت، حشرات و قارچ‌ها فراهم می‌کند.
- تناسب با دکوراسیون: انتخاب رنگ باید با سبک دکوراسیون داخلی یا خارجی فضا هماهنگ باشد. رنگ‌های طبیعی و مات، اغلب جلوه‌ای زیبا و مدرن به چوب ترمو می‌بخشند.
- مطالعه نظرات و تجربیات: بررسی نظرات و تجربیات سایر مصرف‌کنندگان، می‌تواند دیدگاه‌های ارزشمندی در مورد کیفیت و عملکرد رنگ‌های مختلف ارائه دهد.
- برند و سابقه شرکت تولید کننده: برندهای معتبر و با سابقه، معمولاً از مواد اولیه با کیفیت بالا استفاده می‌کنند و دارای کنترل کیفیت دقیق‌تری هستند. تحقیق در مورد سابقه و اعتبار شرکت تولید کننده، می‌تواند در انتخاب رنگ مناسب مؤثر باشد.
- گواهینامه‌ها و استانداردها: رنگ‌های با کیفیت، معمولاً دارای گواهینامه‌های استاندارد ملی یا بین‌المللی هستند. این گواهینامه‌ها تضمینی بر کیفیت و انطباق محصول با استانداردهای مشخص هستند.
- مواد تشکیل دهنده: بررسی مواد تشکیل دهنده رنگ، می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد کیفیت آن ارائه دهد. به عنوان مثال رنگ‌هایی که حاوی مواد ضد UV و ضد قارچ هستند، برای چوب ترمو مناسب‌ترند.
- تست رنگ: انجام تست رنگ بر روی یک قطعه کوچک از چوب ترمو، می‌تواند به ارزیابی کیفیت و رنگ نهایی کمک کند. این تست امکان بررسی میزان پوشش‌دهی، نفوذ رنگ و مقاومت آن در برابر عوامل مختلف را فراهم می‌کند.
- قیمت: قیمت بالا همیشه نشان‌دهنده کیفیت بالا نیست، اما قیمت بسیار پایین می‌تواند نشانه‌ای از کیفیت پایین محصول باشد.
- مشاوره با متخصصان: مشاوره با متخصصان در زمینه رنگ و چوب ترمو، می‌تواند در انتخاب رنگ مناسب و با کیفیت، راهنمای مفیدی باشد.
با در نظر گرفتن این نکات، می‌توانید رنگ مناسب و با کیفیتی را برای چوب ترمو خود انتخاب کنید و از زیبایی و دوام آن برای سال‌ها لذت ببرید.
